Słowniczek

• ABSOLUCJA - (rozgrzeszenie) - udzielane przez kapłana w sakramencie pokuty odpuszczenie grzechów.
• ADORACJA - oddanie czci, uwielbienie, uniżenie się przed Bogiem, hołd oddawany Bogu.
• AKOLITA - posługujący w liturgii (przygotowuje ołtarz i dary ofiarne oraz pomaga w Rozdawaniu Komunii św. i udzielaniu Komunii chorych).
• AKOLITKI - lichtarze z płonącymi świecami używane w czasie czytania Ewangelii oraz w procesjach niesione obok krzyża.
• ALBA - długa, biała spodnia szata liturgiczna (kapłana i służby liturgicznej w czasie liturgii), symbolizująca łaskę chrztu św.
• ALUMN - student Seminarium Duchownego (częściej używa się określenia kleryk).
• AMBONA - miejsce do czytań biblijnych oraz wygłaszania homilii (kazań), dziś najczęściej pulpit zwany ambonką usytuowany w prezbiterium.
• AMPUŁKI - są to naczynia liturgiczne w kształcie małych dzbanuszków w których podaje się wino i wodę do mszy św.
• ANIOŁ PAŃSKI - modlitwa odmawiana rano, w południe i wieczorem dla uczczenia Wcielenia Bożego i macierzyństwa Najświętszej Maryi Panny.
• ANTYFONA - refren rozpoczynający i kończący psalm w liturgii godzin, używany też podczas Mszy św. i w nieszporach.
• APOKRYFY - księgi wczesnochrześcijańskie tematycznie związane z Pismem św. (często zawierają opisy z życia Pana Jezusa).
• APOSTOLAT - urząd głoszenia Ewangelii i posługa sakramentalna (duchownego), w przypadku świeckich - czynne zaangażowanie w Kościele poprzez przykład życia i modlitwę.
• APSYDA - półkolista wnęka w ścianie kościoła lub kaplicy, zwykle w niej miejsce na tabernakulum lub krzesła dla kapłana.
• ARCHIDIECEZJA - jednostka terytorialna administracji kościelnej.
• ARCYBISKUP - tytuł biskupa stojącego na czele archidiecezji (metropolii).
• ASPERSJA - liturgiczne pokropienie wiernych wodą święconą jako przypomnienie chrztu, jego skutków i zobowiązań.
• ASYSTA - diakon lub dwaj diakoni towarzyszący biskupowi bądź kapłanowi w uroczystej celebracji.
• AUREOLA - koło otaczające głowy świętych (symbolizujące świętość).
• BALDACHIM - ozdobny daszek lub ozdobna osłona z materiału nad godnymi czci miejscami i osobami, przede wszystkim jako osłona niesiona nad Najświętszym Sakramentem.
• BAPTYSTERIUM - wolno stojąca kaplica chrzcielna lub element dawnych kościołów biskupich, w kościołach parafialnych przeważnie tylko chrzcielnica.
• BAZYLIKA - w sensie architektonicznym - kościół wielonawowy (nawa główna wyższa od naw bocznych), basilica minor - tytuł nadawany znaczniejszym kościołom.
• BEATYFIKACJA - uznanie za błogosławioną, osobę zmarłą w opinii świętości (poprzedzone procesem beatyfikacyjnym)
• BIBLIA - Pismo Święte - zbiór ksiąg napisanych pod natchnieniem Ducha Świętego zawierających słowo skierowane do ludzi przez Boga.
• BIERZMOWANIE - sakrament wtajemniczenia chrześcijańskiego, w którym człowiek otrzymuje w szczególny sposób Ducha Świętego.
• BINACJA - dwukrotne odprawianie Mszy św. jednego dnia (prawa binacji udziela Biskup).
• BIRET - nakrycie głowy duchownych katolickich.
• BISKUP - zwierzchnik Kościoła lokalnego (diecezji), który przewodniczy wspólnocie wiernych mocą bezpośredniego apostolskiego pełnomocnictwa.
• BŁOGOSŁAWIEŃSTWO - życzenie uzyskania specjalnej przychylności Bożej dla jednostki, wspólnoty lub rzeczy przez odpowiednie słowa i towarzyszące im gesty sakralne, modlitwa nad rzeczą lub osobą w celu uproszenia pomocy od Boga.
• BREWIARZ - księga do odprawiania modlitwy uświęcenia dnia (liturgii godzin) przez duchownych i świeckich.
• BURSA - sztywna torebka do zawieszenia na szyi, na naczynie z Komunią chorych.
• CARITAS - czynne praktykowanie chrześcijańskiej miłości bliźniego lub organizacja dobroczynna działająca w Kościele.
• CELEBRANS - osoba przewodnicząca zgromadzeniu liturgicznemu (najczęściej kapłan).
• CEREMONIARZ - osoba przygotowująca i koordynująca różne posługi oraz dbająca o spokojny, harmonijny przebieg uroczystości.
• CHORAŁ - oficjalny śpiew Kościoła (jednogłosowy), lub księga zawierająca śpiewy liturgiczne.
• CHRZEST - pierwszy i najpotrzebniejszy sakrament, uwalnia od grzechu pierworodnego i wszystkich innych grzechów i włącza do Kościoła.
• CHRZEŚCIJAŃSTWO - religia założona przez Jezusa Chrystusa. W ciągu wieków swej historii rozpadło się na: Katolicyzm, Prawosławie, Protestantyzm.
• CIEMNICA - miejsce w kościele gdzie przechowuje się Najświętszy Sakrament w noc z Wielkiego Czwartku na Wielki Piątek.
• CINGULUM - pasek służący do przepasywania alby, element stroju liturgicznego.
• CREDO - wyznanie wiary (łac.. credo - wierzę).
• CUSTODIA - (kustodia) - naczynie, w którym przechowuje się Najświętszą Hostię do wystawienia w monstrancji.
• CYBORIUM - puszka (naczynie) do przechowywania Eucharystii pod postacią chleba.
• DARY OFIARNE - rzeczy i akty wewnętrzne, które człowiek składa Bogu w czasie Mszy św. Przede wszystkim są to dary chleba i wina, które oznaczają wszelką ofiarę człowieka.
• DZWONKI OŁTARZOWE - pojawiły się w liturgii w wieku XIII, zwracają uwagę wiernych na zmianę postawy liturgicznej, zwołują lud i wielbią dźwiękiem Boga.
• HOMILIA - (kazanie) jest to słowo kapłana skierowane do wiernych na tle usłyszanych czytań biblijnych.
• HYMN - uroczysta pieśń śpiewana na cześć Boga lub świętych.
• KIELICH - jest to naczynie liturgiczne w którym w czasie mszy św. składa się wino do konsekracji.
• KOMŻA - krótsza szata liturgiczna, zawsze koloru białego; od IX wieku strój ministranta.
• KUSTODIA - jest to mała puszka, w niej przechowuje się Najświętszą Hostię przeznaczoną do monstrancji.
• LEKCJONARZ - księga zawierająca czytania biblijne na poszczególne dni w roku.
• MINISTRANT - członek ludu Bożego, który w czasie sprawowania liturgicznych obrzędów spełnia posługę pomocniczą w sposób określony przepisami Kościoła.
• MONSTRANCJA - przedmiot liturgiczny w którym umieszcza się Hostię celem adoracji lub procesji.
• ODPUST PARAFIALNY - uroczystość, w której parafia w sposób szczególny czci swego Patrona.
• OŁTARZ - jest to stół na którym składa się Najświętszą Ofiarę i przy którym rozdziela się Ciało Pańskie.
• ORACJA - uroczysta modlitwa odmawiana przez kapłana w imieniu wiernych.
• ORNAT - wierzchnia ozdobna szata liturgiczna kapłana odprawiającego Mszę św.
• PALKA - służy do nakrycia kielicha mszalnego; kwadratowy kawałek usztywnionego płótna.
• PASCHAŁ - świeca symbolizująca Zmartwychwstałego Chrystusa.
• PASTORAŁ - ozdobna laska używana przez biskupa jako symbol posługi pasterskiej otrzymanej od Chrystusa.
• PATENA - naczynie liturgiczne, na którym składa się w czasie Mszy św. chleb do konsekracji.
• PREZBITERIUM - część kościoła, w której znajduje się ołtarz główny.
• PROCESJA - uroczysty pochód religijny połączony ze śpiewem.
• RESPONSORIUM - powtarzane wersety psalmu stanowiące odpowiedź człowieka na Słowo Boże.
• SANCTISSIMUM - łacińska nazwa Najświętszego Sakramentu.
• SŁUŻBA LITURGICZNA - zespół ludzi, chłopców i dziewcząt, którzy w czasie sprawowania liturgicznych obrzędów spełniają posługę w sposób określony przepisami Kościoła.
• STUŁA - część stroju liturgicznego - znak władzy kapłańskiej.
• ŚWIĄTYNIA - miejsce gdzie Bóg jest szczególnie obecny i czczony.
• TABERNAKULUM - miejsce w kościele, w którym przechowuje się Najświętszy Sakrament
• WELON NA KIELICH - tkanina (chusta), którą nakryty jest kielich do momentu przygotowania darów ofiarnych; ponownie kielich nakrywa się tym welonem po Komunii św.
• WIERNOŚĆ SŁOWU - dobry ministrant to taki który w życiu codziennym dotrzymuje Panu Bogu i ludziom obiecanego słowa.
• WODA ŚWIĘCONA - jest wodą pobłogosławioną przez kapłana, przeznaczoną do czynności liturgicznych.